ท่อระบายน้ำคอนกรีตมีคุณภาพหรือไม่ สังเกตจากอะไร

ท่อระบายน้ำคอนกรีตมีคุณภาพหรือไม่ สังเกตจากอะไร

ปูนซีเมน

งานวางท่อระบายน้ำคอนกรีต เป็นงานที่มีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะเป็นงานที่เกี่ยวข้องกับระบบสาธารณูปโภคที่ส่งผลต่อชีวิตประจำวันของคนโดยทั่วไป การนำท่อระบายน้ำมาใช้จึงต้องใช้ท่อระบายน้ำที่ดีมีคุณภาพ เพื่อให้มีการใช้งานที่ยาวนาน และมีความปลอดภัยต่อผู้ที่สัญจรไปมาด้วย

ลักษณะของท่อระบายน้ำคอนกรีตที่มีคุณภาพ

สินค้าหรือผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ หมายถึง สินค้าหรือผลิตภัณฑ์ที่สามารถนำไปใช้งานได้ตามความเหมาะสม มีความคงทน ทนทาน น่าเชื่อถือ ได้รับการออกแบบอย่างดี มีความปลอดภัย และต้องเป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนดไว้ไม่ว่าผลิตภัณฑ์นั้นเป็นจะเป็นอะไรก็ตาม ส่วนผู้ผลิตเองจะต้องมีความรับผิดชอบต่อลูกค้าด้วย เพื่อที่ลูกค้าจะได้รับสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพในราคาที่เหมาะสมและปลอดภัย รวมถึงสินค้าประเภทท่อระบายน้ำคอนกรีตด้วยเช่นกัน

โดยทั่วไปแล้ว ท่อระบายน้ำคอนกรีตที่พบเห็นตามท้องตลาดมักมีให้เลือกหลากหลาย และแตกต่างกันไปตามขนาดของท่อระบาย รูปทรง และประเภท ซึ่งความแตกต่างเหล่านี้ส่วนหนึ่งมาจากการการแบ่งประเภทตามคุณภาพของท่อระบายน้ำคอนกรีตนั่นเอง

นอกจากนี้ ยังมีการกำหนดคุณภาพของท่อระบายน้ำคอนกรีตด้วยมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมของกระทรวงอุตสาหกรรม หรือที่เรียกว่า “มอก.” ซึ่งเป็นมาตรฐานหรือข้อกำหนดเกณฑ์คุณภาพที่เหมาะสมกับผลิตภัณฑ์ หรือกลุ่มผลิตภัณฑ์ที่มีความจำเป็นหรือความเหมาะสมตามคุณลักษณะที่ต้องการโดยตรงหรือโดยอ้อมของผลิตภัณฑ์ เพื่อเป็นแนวทางแก่ผู้ผลิตในการผลิตสินค้าให้มีคุณภาพให้ตรงกับการใช้งานมากที่สุด เช่น เกณฑ์ทางเทคนิค คุณสมบัติที่สำคัญ คุณภาพของวัตถุที่นำมาผลิตกรรมวิธีในการทำ วิธีวิเคราะห์ หรือการบรรจุ และหีบห่อ เป็นต้น โดยผู้ผลิตสามารถนำมาตรฐาน มอก. นี้ ไปติดบนสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ได้ เพื่อเป็นการบ่งบอกว่าท่อระบายน้ำคอนกรีตสำเร็จรูปท่อนนี้ได้รับการรับรองคุณภาพมาตรฐานมาจากภาครัฐ ทำให้ผู้ใช้มีความมั่นใจได้ว่าท่อระบายน้ำคอนกรีตที่นำมาใช้นั้นสามารถใช้งานได้ดี มีความคงทน สามารถใช้งานได้ยาวนาน และมีคุณภาพตามมาตรฐานที่กำหนดไว้

สำหรับมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมของท่อระบายน้ำคอนกรีตหล่อสำเร็จสำหรับงานระบายน้ำที่ได้รับรองของสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม คือ มอก.128-2560 โดยมีการแบ่งระบุชั้นคุณภาพตามคุณภาพ และการใช้งาน ได้แก่

• ท่อคุณภาพชั้น 1 หรือ มอก. ชั้น 1: เป็นท่อระบายน้ำคอนกรีตที่มีคุณภาพมากที่สุด จึงเหมาะกับโครงการก่อสร้างขนาดใหญ่ รองรับน้ำหนักได้มากเช่น งานก่อสร้างภายในสนามบิน
• ท่อคุณภาพชั้น 2 หรือ มอก. ชั้น 2: เป็นท่อระบายน้ำคอนกรีตที่คุณภาพรองลงมา แต่ยังสามารถใช้งานรองรับน้ำหนักสูงได้ดีเหมาะกับงานนิคมอุตสาหกรรม งานก่อสร้างคอนโดสูงขนาดพื้นที่มากๆ
• ท่อคุณภาพชั้น 3 หรือ มอก. ชั้น 3: เป็นท่อระบายน้ำคอนกรีตที่คุณภาพต่ำลงมา แต่ยังมีความแข็งแรง รองรับน้ำหนักได้ดีส่วนใหญ่ใช้ในงานราชการทั่วไป งานก่อสร้างคอนโด งานหมู่บ้านจัดสรร งานสนามกอล์ฟ

วิธีสังเกตท่อระบายน้ำคอนกรีตที่มีคุณภาพ

การสังเกตท่อระบายน้ำคอนกรีตว่ามีคุณภาพตามมาตรฐานหรือไม่ ด้วยวิธีที่ง่ายที่สุด คือ การตรวจสอบลักษณะของท่อระบายน้ำคอนกรีตโดยการใช้สายตา ซึ่งผู้ควบคุมงานควรตรวจสอบท่อทุกท่อนก่อนน้ำไปใช้ทุกครั้ง หากพบว่าท่อระบายน้ำท่อนใดมีปัญหาควรปฏิเสธท่อระบายน้ำคอนกรีตท่อนนั้นทันที โดยทำสัญลักษณ์ให้ผู้ผลิตทราบด้วย สำหรับการสังเกตท่อระบายน้ำที่มีคุณภาพ ควรทำดังต่อไปนี้

1. ตรวจสอบเครื่องหมายและฉลากของท่อระบายน้ำ

การเลือกท่อระบายน้ำที่มีคุณภาพ ต้องเริ่มดูตั้งแต่ใบรับรองมอก.ของท่อระบายน้ำ รวมถึงเครื่องหมายและฉลาก มอก. บนท่อระบายน้ำคอนกรีตทุกครั้ง โดยตัวหนังสือที่ปรากฎบนท่อนั้นจะต้องเป็นที่สังเกตเห็นได้ง่าย ชัดเจน ไม่เลือนราง เพื่อเป็นการรับประกัน และมีข้อความที่ปรากฏดังต่อไปนี้

• ชั้นคุณภาพ เช่น มอก. ชั้น 3
• ระบุขนาดท่อระบายน้ำ โดยใช้หน่วยความยาวเป็นมิลลิเมตร เช่น 600 มม.
• ในท่อที่มีเหล็กเสริมตามขวางเป็นวงรี เมื่อวางท่อระบายน้้ำในลักษณะพร้อมใช้งาน จะมีคำว่า “TOP” อยู่บริเวณส่วนบนของท่อ
• ระบุวัน/เดือน/ปี ที่ผลิตอย่างชัดเจน
• มีชื่อผู้ผลิตหรือโรงงานที่ผลิต หรือมีเครื่องหมายการค้าที่จดทะเบียน
• หากมีการใช้ภาษาต่างประเทศ จะต้องมีความหมายเช่นเดียวกับภาษาไทย

2. สังเกตลักษณะของท่อระบายน้ำโดยรอบ

• ตรวจสอบว่าขนาดและความยาวของท่อระบายน้ำตรงกับที่ต้องการหรือไม่
• ต้องดูรอยแตกร้าวบนผิวของท่อระบายน้ำคอนกรีต หากพบว่ามีรอยแตกควรตรวจสอบอย่างละเอียดเพื่อไม่ให้เกิดปัญหาการรั่วซึม
• บริเวณปากท่อต้องไม่เกิดรอยแตก หรือรอยบิ่น
• ผิวหน้าโดยรอบของท่อระบายน้ำต้องเรียบ ไม่เกิดรูพรุนหรือโพรงเหมือนรังผึ้งที่ลึก เพราะอาจก่อให้เกิดการรั่วซึมได้

นอกจากนี้ ท่อระบายน้ำคอนกรีตที่ได้รับ มอก. จากสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมกระทรวงอุตสาหกรรมนั้น ไม่ใช่แค่ต้องระบุชั้นคุณภาพ ขนาด วันเดือนปี หรือชื่อผู้ผลิตแค่นี้เท่านั้น แต่ทางผู้ผลิตจะต้องผลิตท่อระบายน้ำคอนกรีตสำเร็จรูปตามขั้นตอนของการควบคุมคุณภาพการผลิต ตั้งแต่การตรวจสอบ-รับวัสดุหรือวัตถุดิบ กระบวนการผลิตและระหว่างการผลิตท่อระบายน้ำ รวมถึงการตรวจสอบคุณภาพโดยการสุ่มตัวอย่างเพื่อทดสอบคุณภาพของสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ให้เป็นไปตามที่มาตรฐานกำหนดด้วย

เลือกโรงงานผลิตท่อระบายน้ำคอนกรีตที่น่าเชื่อถือ

การเลือกโรงานผลิตที่น่าเชื่อถือ จะช่วยให้ผู้ใช้งานมั่นใจในเรื่องของคุณภาพได้ เพราะวัตถุดิบที่นำมาใช้ในการผลิตท่อระบายน้ำคอนกรีตตามมาตรฐานอุตสาหกรรม จำเป็นต้องใช้วัตถุดิบที่ได้รับมาตรฐาน เช่นเดียวกัน เพื่อให้ท่อระบายน้ำมีคุณภาพมากที่สุด โดยมีรายละเอียด ดังนี้

1. ปูนซีเมนต์

ปูนซีเมนต์เป็นวัตถุหลักในการผลิตท่อระบายน้ำคอนกรีต ซึ่งปูนซีเมนต์ที่นำมาใช้จะเป็นปูนที่ประเภทที่สามารถทำปฏิกิริยากับน้ำแล้วก่อให้เกิดการก่อตัวและการแข็งตัวได้ดี เหมาะกับงานหล่อคอนกรีตโดยเฉพาะ ได้แก่
1.ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ (Portland Cement) ของไทย ตาม มอก. 15 เล่ม 1 โดยปูนชนิดนี้หลัก ๆ จะถูกแบ่งออกเป็น 5 ประเภทด้วยกัน ได้แก่

• ประเภท 1 ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ธรรมดา: เป็นปูนที่นิยมนำมาใช้มากที่สุดในการทำคอนกรีตประเภทต่าง ๆ รวมถึงท่อระบายน้ำคอนกรีตด้วย
• ประเภท 2 ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ดัดแปลง: ปูนประเภทนี้เหมาะกับงานโครงสร้างคอนกรีตที่ต้องสัมผัสกับพื้นดินหรือน้ำโดยตรง จึงเหมาะกับงานก่อสร้างที่ต้องจำพวกบ่อบำบัดน้ำเสีย หรืองานโครงสร้างที่ต้องใช้ความหนา
• ประเภท 3 ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ประเภทให้กำลังอัดสูงเร็ว: เป็นปูนที่มีความละเอียดมากกว่าปูนประเภทที่ 1 เหมาะสำหรับการงานที่ต้องใช้ความเร็วในการนำไปใช้งาน
• ประเภท 4 ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ประเภทเกิดความร้อนต่ำ: ปูนชนิดนี้จะเกิดอุณหภูมิต่ำในระหว่างการก่อตัว เพื่อลดความเสี่ยงในการก่อรอยแตกร้าวจากความร้อน
• ประเภท 5 ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ประเภทซัลเฟตสูง: จะเหมาะกับงานที่ต้องสัมผัสกับน้ำหรือดินที่มีซัลเฟตสูงโดยตรง

สำหรับบางโรงงานมีการนำมาตรฐานปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ ASTM C 150 ของสหรัฐอเมริกามาใช้ด้วย
2. ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ปอซโซลาน ตาม มอก 849 จะถูกแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักๆ คือ ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ปอซโซลานธรรมดา และปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ปอซโซลานดัดแปลง

3. ปูนซีเมนต์ไฮดรอลิก ตาม มอก.2594-2556 แบ่งออกเป็น 6 ชนิดตามการใช้งาน ได้แก่

• ชนิดใช้งานทั่วไป (GU)
• ชนิดใช้งานที่ให้ค่าแรงอัดต้นสูง (HE)
• ชนิดใช้งานที่ต้องการความทนซัลเฟตปานกลาง (MS)
• ชนิดใช้งานที่ต้องการความทนซัลเฟตสูง (HS)
• ชนิดใช้งานที่ต้องการความร้อนปานกลางขณะทำปฏิกิริยากับน้ำ (MH)
• ชนิดใช้งานที่ต้องการความร้อนต่ำขณะทำปฏิกิริยากับน้ำ (LH)

4. ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนด์ผสมเถ้าลอย หากมีการนำเถ้าลอยมาใช้ ต้องเลือกตาม มอก. 2135

2. หิน

สำหรับหินที่นำมาใช้ในการผลิตท่อระบายน้ำคอนกรีต จะต้องมีขนาดคละของหินตามการออกแบบที่เหมาะสม และค่าโมดูลัสความละเอียด (Fineness Modulus:F.M.) ยให้เป็นไปตาม มอก. 566-2528 ที่กำหนดไว้

3. ทราย

ทรายเป็นอีกวัตถุดิบหลักที่ใช้ในการผลิตท่อระบายน้ำคอนกรีต ซึ่งทรายที่เหมาะสำหรับการผลิตคอนกรีต ควรมีค่าโมดูลัสความละเอียด (F.M.) อยู่ระหว่าง 2.30-3.20

4. เหล็กเสริม

การนำเหล็กเสริมมาใช้ในการผลิตท่อระบายน้ำ มีการเลือกใช้เหล็กเสริมอย่างใดอย่างหนึ่ง ดังนี้

• ลวดเหล็กกล้าดึงเย็นคอนกรีต ตาม มอก. 747
• ลวดเหล็กกล้าข้ออ้อยดึงเย็นเสริมคอนกรีต ตาม มอก. 943
• เหล็กเส้นเสริมคอนกรีต : เหล็กข้ออ้อย ตาม มอก. 24

5. น้ำ

น้ำเป็นวัตถุดิบที่สำคัญไม่แพ้กันต่อการนำมาใช้ในการผลิตท่อระบายน้ำคอนกรีต เนื่องจากส่งผลต่อความคงทนแข็งแรง ระยะเวลาในการก่อตัว การแข็งตัวของคอนกรีต น้ำที่นำมาใช้จึงต้องมีความสะอาด ปราศจากกรด ด่าง ไม่มีสิ่งเจือปน และสารอินทรีย์อื่น ๆ  ที่อาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อคุณภาพของคอนกรีต แต่มีการยกเว้นสารบางชนิดให้ยอมมีได้ในน้ำที่ผสมคอนกรีตในปริมาณที่กำหนด ตามที่ระบุไว้ใน มอก. 128-2560


ท่อระบายน้ำที่มีคุณภาพต้องผ่านการเลือกใช้วัตถุดิบตามมาตรฐาน มีการควบคุมกระบวนการผลิต ต้องได้การรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (มอก.) และก่อนนำมาใช้ต้องมีสภาพที่สมบูรณ์ ไม่แตกร้าว หรือบิ่น ผิดรูปทรง หรือผิดขนาด เป็นต้น

cr. https://www.buathaipipe.com/qualitycheck_concrete_ditch_lining/